Tylko jeden na sześciu seniorów (16,94%) może liczyć na pomoc materialną rodziny, a 77% z nich ma dochody nieprzekraczające 1500 zł miesięcznie. Tak wynika z badania uczestników programu „Na codzienne zakupy” Caritas Polska i Fundacji Biedronki, który pomaga seniorom dotkniętym ubóstwem i samotnością. W 2023 roku wartość programu wyniesie aż 20,9 mln zł, o prawie 19% więcej niż rok wcześniej, a pomoc otrzyma 11 tysięcy potrzebujących.
W cieniu wydarzeń ostatnich lat – pandemii COVID-19, wojny na Ukrainie, wysokiej inflacji – seniorzy w Polsce cierpią z powodu ubóstwa i samotności. W odpowiedzi na te problemy Caritas Polska i Fundacja Biedronki prowadzą program „Na codzienne zakupy”. Gwarantuje on długofalową pomoc seniorom i nie naznacza biedą, gdyż jego uczestnicy płacą za produkty kartą jak każdy inny klient sklepu. Dzięki naszemu wsparciu seniorzy lepiej się odżywiają, a zaoszczędzone środki mogą przekazać np. na wykupienie recepty.
Karta, która pomaga
Potrzebujący otrzymują wsparcie finansowe w wysokości 185 zł miesięcznie na karcie przedpłaconej przez okres 10 miesięcy. Karta służy do płatności za zakupy w sieci sklepów Biedronka, z wyłączeniem alkoholu, papierosów, tekstyliów oraz artykułów przemysłowych. Seniorzy sami decydują, na jakie produkty chcą przeznaczyć fundusze.
W ciągu 6 lat trwania programu Fundacja Biedronki i Caritas Polska przeznaczyły na pomoc seniorom już 85,3 mln zł (od 2020 roku projekt prowadzą Caritas Polska i Fundacja Biedronki, a wcześniej Caritas Polska i Biedronka). Ze wsparcia skorzystało ponad 30 tys. osób.
– Kupuję pieczywo, masło, nabiał. Mam swoje ulubione wafelki. Program „Na codzienne zakupy” pomaga – mówi pan Edward. – Takich programów powinno być więcej.
– Wszyscy moi bliscy znajdują się na cmentarzach. Tu już nie mam nikogo, jestem całkowicie sam i praktycznie pozbawiony środków do życia – dodaje pan Edward. Cierpi na nowotwór, reumatoidalne zapalenie stawów i inne choroby, ale wciąż stara się być aktywnym, a karta „Na codzienne zakupy” pozwala mu kupować w sklepie potrzebne produkty. – Cieszę się każdym dniem.
1850 zł dla seniora
Obecna, szósta edycja programu, potrwa do stycznia 2024 roku. W 2023 roku karty otrzymało aż 11 tysięcy seniorów. Oprócz kart, beneficjenci dostali specjalny talerz (tzw. „Zdrowy talerz”), który podpowiada, jakie produkty warto spożywać i w jakich proporcjach.
73% uczestników programu stanowią kobiety, a 27% mężczyźni – wynika z danych zgromadzonych przez nas przed rozpoczęciem bieżącej edycji programu. Aż 73,2% beneficjentów to osoby samotne mieszkające w jednoosobowych gospodarstwach domowych; 77,02% ma dochody nie przekraczające 1500 zł miesięcznie.
– Wielu seniorów doświadcza osamotnienia. Obok ubóstwa, jest to drugi rodzaj głodu, z którym się mierzą – mówi Monika Figiel, koordynatorka programów senioralnych Caritas Polska. – Samotność doskwiera im szczególnie w trakcie posiłków. Dlatego czasem nie chce się seniorom gotować, nie mają motywacji. Każda karta jest zanoszona seniorowi przez wolontariusza. Przez 10 miesięcy w roku wolontariusz jest osobą, która może wesprzeć seniora, jeśli senior tego potrzebuje.
„Na codzienne zakupy” to największy program pomocowy skierowany do seniorów w sektorze organizacji pozarządowych. Dzięki współpracy Caritas Polska z Fundacją Biedronki jest on rozpoznawalny społecznie, wiarygodny, otrzymał też wyróżnienia w konkursie o tytuł Dobroczyńca Roku oraz konkursie „Razem dla Seniorów”.
– Program „Na codzienne zakupy” to nasz największy program, a dzięki partnerstwu z Caritas Polska pomaga on tysiącom najbiedniejszych seniorów. W tym roku zwiększyliśmy wartość doładowania karty o 25 zł w stosunku do poprzedniej edycji, dzięki czemu senior co miesiąc otrzymuje kwotę 185 zł na zakupy. Będziemy nadal realizować szkolenia dla wolontariuszy Caritas dot. żywienia osób starszych, by mogli także w tym obszarze pozytywnie wpływać na swoich podopiecznych. Planujemy również m.in. warsztaty z czytania etykiet produktów spożywczych – zapowiada Katarzyna Scheer, prezeska Fundacji Biedronki.
Tylko 16,94% beneficjentów może liczyć na pomoc rodziny. 62,78% deklaruje, że rodzina nie jest w stanie udzielić im wsparcia, 10,27% nie ma rodziny, a 10,01% nie ma kontaktu z rodziną. 28,35% beneficjentów potrzebuje pomocy w robieniu zakupów (zwykle dlatego, że ich stan zdrowia nie pozwala na wychodzenie z domu/dźwiganie).
Sieć Caritas, Fundacja Biedronki, sieć sklepów Biedronka
Realizację programu „Na codzienne zakupy” umożliwia 4000 wolontariuszy, współpracujących w 43 Caritas diecezjalnych.
– Bardzo lubimy pracować z wolontariuszami. Podstawowa grupa to młode seniorki. 50-, 60-, czasem 70-letnie, energiczne kobiety z doświadczeniem życiowym, które potrafią zaradzić w różnych problemach życiowych, zdrowotnych, materialnych ubogich seniorów. Są naszym skarbem – mówi Monika Figiel. – Dlatego kolejny rok inwestujemy w ten rodzaj wolontariatu, organizując szkolenia i fora wymiany doświadczeń w Caritas Polska i w Caritas diecezjalnych. Tematy spotkań to: jak skuteczniej aktywizować seniorów, jak budować wspierające wspólnoty senioralne, jak dbać o zdrowe żywienie seniorów. Obecność wolontariuszy jest również szansą na aktywizację seniorów, spotkanie z drugim człowiekiem.
Koordynatorzy programu i wolontariusze działają zarówno w małych miejscowościach, jak i dużych miastach. Łącznie ponad 1000 ośrodków, głównie Parafialnych Zespołów Caritas, bierze udział w poszukiwaniu najuboższych seniorów, którzy spełniają kryteria wieku i dochodu. – Ta forma organizacji jest bardzo ważna, gdyż to parafie i PZC mają najlepszą orientację w potrzebach najuboższych seniorów na swoim terenie i potrafią znaleźć dla nich najlepsze formy pomocy – podkreśla Monika Figiel.
Dzięki temu, że w Polsce działa aż 3429 sklepów Biedronki, wsparcie udzielane w ramach programu jest dla seniorów łatwo dostępne. Karta „Na codzienne zakupy” długofalowo podnosi jakość żywienia osób starszych, daje im wolność wyboru i pozytywnie zmienia ich codzienność.
